Çocuk Ortodontisi Nedir?

Çocuk Ortodontisi Hakkında

Ortodontik tedavilerin büyük çoğunluğu, süt dişlerindeki çürükler sebebiyle dişlerin erken kaybı sonucu oluşur. Erken çekilen süt dişleri, daimi dişlerin yerleşmesi için gerekli olan yerin kaybedilmesine ve dolayısı ile sürmekte olan daimi dişin ağızda yer bulamamasına sebep olacaktır.  Bazı durumlarda, süt dişlerinde çapraşıklıklar olmasa dahi, daimi dişlenmeye geçerken kalıtımsal sebepli iskeletsel ve dişsel bozukluklar oluşabilir. İskeletsel bozuklukların oluşmasında, parmak ve emzik emme gibi kötü alışkanlıkların da etkisi vardır.

Ortodontik Tedavinin Yaşı Nedir?

Bu alışkanlıkların erken yaşta bırakılması, bu bozuklukların ilerlemesini durdurur, bazen de düzeltebilir. Burun solunumunun engellendiği bazı durumlarda da (bademcik ve geniz eti varlığı gibi durumlar) iskeletsel sorunlar oluşacaktır. Bu gibi sorunların erken tanısı ve tedavisi amacıyla, her çocuğun ortodontik muayeneden geçmesi gereklidir. Çocuklar için ilk ortodontik muayene zamanı, kalıcı dişlenmeye geçiş zamanı olan 6-7 yaşlardır. Ortodontik muayene sonucu, dişsel bozuklukların oluşmasında rolü olan faktörler görülerek, çözümler bulunabilir, ve büyüme gelişme safhası sonrasında tedavi edilmesi çok zor olan iskeletsel bozuklukların tedavisine başlanabilir. Ortodontik muayene sırasında, anne ve babalara da, cocuklarının diş değiştirmesi sırasında dikkat etmeleri gereken konular hakkında bilgi verilir. Bu sayede, anne ve babalar da, erken teşhise yardımcı olabilirler.

Çocuğumun diş yapısı hakkında bilmem gerekenler…

Çocuğunuz 6-8 aylık olduğunda ilk süt dişleri sürmeye başlar ve 3 yaşına kadar diş sürmeleri devam eder. 3-6 yaş arasında stabil kalan diş dizisi, 6-7 yaşlarında önde keser dişlerin ve en arkada 6 yaş dişleri sürmeleri ile değişmeye başlar. Genel olarak süt dişlenme safhasında sorunlar görülmezse de anne ve babalar özellikle çıkmayan veya yanlış doğrultuda süren süt dişlerine dikkat etmelidirler. Daimi dişlenmeye geçiş aşamasında ise dikkat edilmesi gereken durumlar şunlardır: · Süt dişlerinin erken kaybı · Üst keser dişlerin çok önde veya arkada sürmeleri · Yeni süren daimi dişlerde renk ve şekil bozuklukları · Süt dişlerinin zamanında düşememesi sonucu daimi diş sürmelerinin gecikmesi · 6 yaşında süren birinci büyük azı dişlerindeki çürükler · Üst çenenin dar olması sonucu alt çeneyi örtmemesi · Alt ve üst ön dişlerin birbirlerini örtmemesi · Parmak veya emzik emme gibi çeşitli kötü alışkanlıkların varlığı. · Alt ve üst ön dişlerin birbirlerini örtmemesi

İdeal tedavi yaşı var mıdır ? 

İskeletsel bozuklukların bulunmadığı ve sadece dişlerin konumlarından kaynaklanan sorunlar, her yaşta düzeltilebilir. Bu bozukluklar dişlerin braketler aracılığı ile istenen konumlarına taşınması ile çözülür.       Alt veya üst çenenin çok önde olması, veya alt ve üst dişlerin birbirlerini örtmemesi gibi iskeletsel bozuklukların işin içine katıldığı durumlarda ise tedaviye çocukluk çağında başlamak, tedavinin verimliliği ve kalıcılığı açısından çok önemlidir. İskeletsel bozukluklar zamanında tedavi edilmezse, daha sonra ancak cerrahi yöntemlerle düzeltilebilecek sorunlara yol açabilir.

Tedavi sırasında hangi aygıtlar kullanılır? 

Ortodontik tedavinin temel prensibi, önce sebebin ortadan kaldırılması, daha sonra oluşmuş bozukluğu düzeltilmesidir.       Dişsel ve iskelesel bozukluklar, parmak emme veya ağız solunumu gibi nedenlerle oluşmuşsa, bu alışkanlıkların devamını engelleyecek hareketli veya sabit aygıtlar kullanılır. Bu davranışların büyüme çağında durdurulması, dişsel ve iskeletsel sorunları durdurur, hatta düzelmesini sağlar.
Genel olarak iki tip aygıt vardır: Hareketli aygıtlar, genelde birkaç dişi içeren basit bozuklukların düzeltilmesinde kullanılırlar. Bu aygıtların, dişleri itmeye yarayan yayları veya çeneyi genişletmeye yarayan vidaları bulunabilir. Bu aygıtlar genelde birkaç ay kullanılabilirler.  Sabit aygıtlar, yani braketler, dişlerin üzerine yapıştırılırlar ve genelde daha zor tedavilerde kullanılırlar. Braketler, metal renginde olabileceği gibi, erişkin hastaların kullanımına yönelik olarak diş renginde de üretilmiş olan çeşitleri vardır. Porselen braketler genellikle erişkin hastalarda kullanılırlar. Bu braketler, en küçük renklenmeyi bile belli ettikleri için, ağız bakımına çok daha fazla özen gösterilmelidir.     

Çocuklarda büyüme çağında, iskeletsel bozuklukların düzeltilmesinde, bazı durumlarda ağız dışındaki bölgelerden de destek almak gerekebilir. Alt çenenin önde olduğu durumlarda çenelikler, üst çenenin önde olduğu durumlarda üst çeneyi geriye çekmek amacıyla enselikler kullanılabilir. Bu aygıtlar, genellikle günde 14-16 saat arasında kullanılsa da, doktorunuz çocuğunuza özel kullanım süreleri belirleyecektir.

 Ortodontik tedavinin etkin ve hızlı biçimde yapılabilmesi için, hasta katılımı da çok önemlidir. Ortodonti, hasta, hekim ve anne-baba arasında oynanan bir takım oyunudur. Hastaların hareketli aygıtlarını ve ağıziçi elastiklerini anlatıldığı şekilde ve istenen sürede takmaları ve ağız hijyenlerini üst seviyede tutmaları çok önemlidir.

Ortodontik tedavi sırasında çocuğumun günlük hayatında değişiklik olacak mı? 

Ortodontik tedavi, çocukluk çağında yaygın biçimde uygulanan bir tedavidir. Çocuğunuz ortodontik tedavi sırasında küçük kısıtlamalar dışında her şeyi yapabilir. Spor faaliyetlerine katılabilir, şarkı söyleyebilir ve müzik aletleri çalabilir. Ortodontik tedavi çocuğunuzun derslerini olumsuz yönde etkilemeyeceği gibi, kişiliğinin ve bedeninin gelişme aşamasında hem dış görünüşünü hem de ağız sağlığını geliştirecek ve bedensel ve ruhsal sağlığının daha dengeli olmasını sağlayacaktır. 

Tedavi sırasında en çok dikkat edilmesi gereken nokta, her yemekten sonra dişlerin doğru şekilde fırçalanmasıdır. Doktorunuz çocuğunuza ağız hijyenini nasıl sağlayacağı konusunda yardımcı olacaktır. Ortodontik tedavi sırasında diş fırçalama alışkanlığının yerleşmesi, ömür boyu sürecek ağız ve diş sağlığının garantisidir.

Sabit aygıtların zarar görmemesi, tedavinin etkinliği açısından çok önemlidir. Sert gıdaların ısırılması tellerimize zarar verebilir. Bunu engellemek için, çekirdekli meyveleri ve cips, kraker gibi yiyecekleri daha dikkatli yemek, braketlere yapışabilecek besinleri çok sık tüketmemek yeterli olacaktır.       Tedavinin başlangıç safhasında dişlerde, dişetlerinde ve yanaklarda geçici bir süre çeşitli rahatsızlık olabilir. Bu rahatsızlıklar, ortodontik aygıtlara alışma sürecinin doğal bir sonucudur. 2-3 gün sürebilen bu hafif rahatsızlık, tedavinin geri kalan sürecinde görülmeyecektir.

Ortodontik tedavi süresi ne kadardır? Sadece dişleri ilgilendiren basit çapraşıklıklar, 6ay-1 sene arasında değişebilen tedavi süresine ihtiyaç duyarlar. Bu süre her hastada farklı olmakla beraber, yapılacak tedavinin tipine, kullanılan aygıtların türüne ve yaş, cinsiyet gibi bireysel faktörlere bağlıdır. Diş çapraşıklıklarının düzeltilmesi amacıyla, bazı durumlarda diş çekimi yapmak gerekebilir. Bu durumda tedavi süresi genellikle 18-24 ay arasında olabilir. Erken teşhis edilen ve tedavisine çocukluk çağında başlanması gereken bazı iskeletsel sorunlarda ise, tedavi daha uzun sürebilmekte, bununla birlikte yapılan tedavinin yoğunluğu azaltılmaktadır. Tedaviniz sırasında, ortalama olarak 4-6 haftada bir ortodontistinizi ziyaret etmeniz gerekecektir. Bu süre, tedavi sürecinize göre değişebilir.

Dr. Engin PERAY

Dişhekimi / Ortodonti Uzmanı

1997 yılında başladığı Marmara Üniversitesi Diş hekimliği Fakültesinden 2003 yılında mezun oldu.

Profile Git

Tedaviler İle İlgili Diğer Makalelerimiz

Kanal Tedavisi Nedir? Ne Zaman Yapılır?

Sağlıklı dişin merkezinde sinir ve kan damarlarının geçtiği yumuşak doku yer alır. Bu sinirler diş köklerinden kök uçlarına kadar uzanır, mine ve dentin

Devamını oku

Kanal Tedavisi Hakkında Bilinen Yanlışlar Nelerdir?

Son yıllarda kanal tedavisinin toksik olmasından, kansere neden olmasına ve hatta DNA’nın değişmesine kadar bir sürü sonucunun olduğunu iddia eden yazılar

Devamını oku

Siyah Dolgular Değiştirilmeli mi?

Amalgam dolgular etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmış ve 100 yılı aşkın süredir kullanılan dolgulardır. Dayanıklıdırlar, yerleştirmeleri kolaydır ve doğal diş yapısıyla aynı fiziksel özelliklerin çoğuna

Devamını oku

Dolgu Sonrası Geçmeyen Hassasiyet Nedeni Nedir?

Yeni yapılan dolgularda dişe yapılan işlem sırasında oluşan sıcaklık ve kullanılan kimyasallar nedeniyle bir süre hassasiyet hissi oluşabilir. Genellikle 2 haftaya yakın bir sürede giderek azalan soğuğa

Devamını oku